Prof. dr. Mieke Schrooten

De etnisch-culturele diversiteit in onze samenleving neemt sterk toe, vooral in de grote steden. Dit leidt ook tot een sterke toename van transmigranten en transnationale families: mensen van wie het gezins- en/of sociale leven zich uitstrekt over verschillende plaatsen, landen en culturen.

Door hun grotere sociale kwetsbaarheid doen veel van deze mensen vaak een beroep op sociaal werk. Dit praktijkgerichte onderzoek vertrok vanuit concrete vragen uit de praktijk over de uitdagingen van het werken met deze relatief nieuwe doelgroep. Het richtte zich op de welzijnsbehoeften van transmigranten, de rol van translokale netwerken en praktijken voor (het werken met) transmigranten, en de (methodische) uitdagingen en kansen die transmigranten vormen voor stedelijk sociaal pedagogisch werk.

De kerntaak van een sociale huisvestingsmaatschappij is het bouwen en verhuren van betaalbare sociale woningen. De stad Halle ondersteunt Woonpunt Zennevallei om sociaal zwakkere huurders betere woonkansen te geven. Het realiseren van woonoplossingen voor mensen met psychosociale of mentale beperkingen betekent immers naast toegankelijke huisvesting en administratieve begeleiding ook een meer doorgedreven begeleiding. Dit impliceert op zijn beurt een samenwerkingsmodel met ondersteunende diensten en voorzieningen uit de sectoren Personen met een Handicap (VAPH) en Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).

Het innovatieve aspect van dit project was de interdepartementale (wonen-welzijn) en intersectorale samenwerking (VAPH-GGZ) rondom ondersteunende functies die normaal gesproken meer doelgroep- en/of sectorspecifiek zijn. Het project bouwt in essentie bruggen en werd daarom experimenteel gesubsidieerd.

Dit project onderzocht de impact van globalisering en superdiversiteit op sociaal werkers en op de praktijk van sociaal werk.

Het project Urban diversities bracht studenten, bewoners van superdiverse stadswijken, maatschappelijk werkers en docenten uit vijf verschillende landen samen. Samen leerden we stedelijke complexiteiten en spanningen te herkennen en ermee om te gaan.

We deden dit door middel van een blended learning cursus die bestond uit community service learning in de vijf betrokken steden, gecombineerd met virtuele transnationale uitwisseling.

Dit onderzoek vertrok van een brede interpretatie van dak- en thuisloosheid, inclusief mensen die verborgen dakloos zijn omdat ze tijdelijke oplossingen vinden door bij familie of vrienden te verblijven, in kraakpanden of in andere onveilige huisvesting te wonen. We onderzochten het functioneren en de rol van informele sociale werkpraktijken in hun leven. Op basis van een enquête bij zo'n 160 NPO's, 4 casestudies van informele sociale werkpraktijken en participatief onderzoek bij mensen met geleefde ervaringen met dakloosheid, onderzochten we hoe informele sociale werkpraktijken deze mensen ondersteunen en wat de mogelijkheden en beperkingen van deze informele actoren zijn.

Met Soligion bestudeerden en optimaliseerden we de solidariteitspraktijken van religieuze en levensbeschouwelijk geïnspireerde organisaties in Vlaanderen en hun relatie met de welvaartsstaat.

Sinds de Russische invasie in Oekraïne zijn miljoenen inwoners van Oekraïne hun huizen ontvlucht; 82.000 van hen naar België. Om deze vluchtelingen opvang te bieden, deed de Belgische overheid  een beroep op burgers, via de campagne #PlekVrij. Hoe de gastgezinnen dit ervaren hebben, onderzochten we in deel 1 van dit onderzoek.

Daarnaast stelden lokale besturen opvangplaatsen ter beschikking en werden er nooddorpen opgericht. De concrete verantwoordelijkheid voor de huisvesting van Oekraïense vluchtelingen, maar ook de nazorg, zoals het toeleiden van Oekraïners naar werk, onderwijs, gezondheidszorg en het omkaderen van gastgezinnen, kwam in de praktijk bij de lokale besturen te liggen. 

Verschillende lokale besturen signaleerden dat het voor hen leerrijk zou zijn om te horen hoe andere besturen de opvang van en dienstverlening aan Oekraïners en gastgezinnen hadden aangepakt. Daarom deden we een bevraging van de steden en gemeenten; dit is deel 2 van dit onderzoek.

Religieuze solidariteitsinitiatieven spelen een belangrijke rol in het ondersteunen en bijstaan van mensen in kwetsbare situaties. In dit project brengen we religieuze solidariteitsinitiatieven in Brussel in kaart en bestuderen we hoe de samenwerking tussen deze initiatieven en organisaties voor maatschappelijk werk kan worden verbeterd.

In dit project verkennen we de perspectieven en ervaringen van mensen die bedelen, van maatschappelijk werkers en van andere belanghebbenden zoals winkeliers, politie of voorbijgangers. We doen dit omdat het sociale, beleidsmatige en economische belang van bedelen in contrast staat met het gebrek aan kennis over en vooral aan een gedeelde visie op bedelen.

COST Action Transnational Family Dynamics in Europe heeft als doel de kennis van het groeiende, snel veranderende fenomeen en de dynamiek van transnationale families te verdiepen. Het brengt onderzoekers en andere stakeholders uit verschillende disciplines en landen samen voor expertisedeling en -ontwikkeling en formuleert beleids- en praktijkgerichte aanbevelingen.

In het project “RISE” - Reinforcing Integration through Sponsorship Enhancement - focussen we op de huisvestingsbehoeften van personen die internationale bescherming genieten in België, Italië en Litouwen. We doen dit door het afstemmen, ontwikkelen en implementeren van Community Sponsorship programma's.

Op basis van literatuuronderzoek naar bestaande kennis, beste praktijken en ervaringen in Europa, voeren we veldonderzoek uit in de betrokken landen. Vervolgens voeren we pilotprojecten uit en ontwerpen we toolkits.

ATLAS onderzoekt welke langetermijnscenario's ontwikkeld kunnen worden voor het ontwerpen van een Brussels stedelijk beleid dat precair burgerschap herschrijft door mensen met een precaire nationale verblijfplaats voorlopige stabiliteit en een toekomstperspectief te bieden.

We focussen in de eerste plaats op hoe huisvesting en sociale infrastructuur voor deze groep kunnen worden voorzien en ontwikkelen deze scenario's in nauwe samenwerking met mensen met een precair burgerschap zelf en met diverse andere lokale stakeholders in Brussel.