Evelien Willems

Concreet bestudeerde ik in deze doctoraatsthesis de wisselwerking tussen belangengroepen, publieke opinie en overheidsbeleid. De belangrijkste vragen die ik tracht te beantwoorden zijn wanneer en hoe belangengroepen de band tussen de beleidsvoorkeuren van burgers en beleidsuitkomsten versterken of verzwakken. Het onderzoek bestaat uit drie grote vragen: (1) in welke mate mobiliseren en representeren Belgische belangengroepen de beleidsprioriteiten- en posities van de burger, (2) hoe ziet toegang van belangengroepen tot verschillende politieke arena's zoals adviesraden en media eruit, en hoe staat dit in relatie tot de representatie van burgerbelangen, en (3) welke impact hebben Belgische belangengroepen op beleidsuitkomsten en reflecteren deze de prioriteiten en beleidsvoorkeuren van de burger?

FWO junior postdoctoraal project: 2021-2024

Belangengroepen spelen vaak een sleutelrol bij de beleidsvorming. De langdurige en complexe aard van veel beleidsprocessen zorgt er echter voor dat belangengroepen doorgaans verschillende hindernissen moeten overwinnen om invloed te verwerven. Naast agendasetting, moeten groepen successen boeken in verschillende besluitvormingslocaties. Dit project stelt een nieuw analytisch kader voor dat de belangengroep-literatuur verbindt met studies over sociale bewegingen om (1) tussentijds belangenbehartigingssuccessen te analyseren, zowel in termen van aandacht trekken voor thematische prioriteiten als het realiseren van beleidsposities; en (2) de modererende effecten van politisering en publieke opinie te beoordelen op hoe belangenbehartiging vormgeeft aan het verloop van beleidsprocessen. Het project stelt het beleidsproces voor als een opeenvolging van verschillende episodes gekenmerkt door hoe belangengroepen en beleidsmakers met elkaar interageren en daardoor het uiteindelijke beleidsresultaat beïnvloeden. Empirisch worden inhoudsanalyses van nieuwsmedia en beleid gecombineerd om een tijdlijn te construeren van interacties tussen belangengroepen en beleidsmakers voor beleidskwesties die de Belgische wetgevende periode van 2014-2024 bestrijken. Methodologisch zullen tijdreeksen worden gebruikt om interactieprocessen te ontleden en deze te koppelen aan belangenbehartigingssuccessen.

FWO senior postdoctoraal project 2025-2028

In de aanloop naar de Belgische (sub)nationale verkiezingen van juni 2024 trachten tal van belangengroepen de prioriteiten en beleidsstandpunten die politieke partijen opnemen in hun verkiezingsprogramma te beïnvloeden. Deze programma's bevatten de beloften die partijen willen nakomen, bij voorkeur in coalitieakkoorden. Daarom concentreren belangengroepen hun inspanningen na de verkiezingen op de partijen betrokken bij coalitieonderhandelingen. Ondanks deze lobby-vloedgolf rond verkiezingen, ontbreekt het aan Europees onderzoek naar de invloed van belangengroepen tijdens deze cruciale periodes. Dit project richt zich daarom op twee aspecten: (1) het analyseren van interacties tussen belangengroepen en partijen en (2) het meten van de invloed die deze groepen uitoefenen op de prioriteiten en standpunten in partijprogramma's en coalitieakkoorden. De belangrijkste factoren die belangengroep-partij interacties en invloed bepalen zijn organisatie- en partijkenmerken, de aard van de relatie tussen belangengroepen en partijen en de context waarin belangengroepen opereren. Methodologisch omvat dit project twee surveys bij ongeveer 1700 Belgische belangengroepen, interviews met nieuw verkozen politici, en inhoudsanalyses van partijprogramma's en coalitieakkoorden. Deze aanpak zal nieuwe inzichten opleveren die duidelijk maken hoe lobbyen zich ontvouwt tijdens twee cruciale momenten voor de representatieve democratie: de aanloop naar en de onmiddellijke nasleep van verkiezingen.